Het schitterende nummer uit 1982 van de betreurde Prince lijkt wel profetisch in zijn beschrijving van het fin de siècle-sentiment aan het einde van de 20e eeuw. De nineties worden uitbundig gevierd in raves en dance clubs! Dit decennium betekent de definitieve doorbraak van elektronische muziek. Vanuit de house en techno van de late jaren ’80 verovert electro de mainstream muziek en is terug te vinden in verschillende subgenres als trance, gabber, drum & bass of trip hop.

Het extatisch optimisme van de dansvloer gaat hand in hand met de schitterende hoogmoed aan het begin van het decennium. Toen werden gebeurtenissen als het einde van de Koude Oorlog, het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de afschaf van apartheid in Zuid-Afrika door sommigen aangegrepen om - in navolging van Francis Fukuyama - “het einde van de geschiedenis” en de overwinning van de liberale democratie aan te kondigen. Het optimisme over de menselijke vooruitgang werd echter gauw verbrijzeld door de eerste Golfoorlog, de etnische zuiveringen in de Balkan, genocide in Rwanda en de affaire Dutroux in eigen land.

Dan lijken het nihilisme van de punk - dat met de riot grrrl-beweging ook een feministische poot krijgt - en de rauwe gitaarrock van grunge misschien wel beter de schreeuw van een generatie te vertolken, een generatie geboren tussen 1961 en 1981, in de nineties volwassen geworden en door schrijver Douglas Coupland met de term Generation X aangeduid. Ook deze “alternatieve” muziek (punk, grunge,…) wordt gemeengoed en door de media – MTV op kop - naar hitparadehoogten gestuwd. Ze strijden om een plaatsje aan de muur van de tienerslaapkamer, samen met de urban hiphop en rap van met-juwelen-overladen gangsta’s als Dr Dre, Snoop Dogg of Eminem, de Britpop van Oasis, Blur of Manic Street Preachers en het R&B-escapisme van boys- & girlsbands als Backstreet Boys, Take That, Destiny’s Child en Spice Girls. Een slaapkamer die trouwens al volgestouwd ligt met Flippo’s, Tamagotchi’s, Pokémonkaarten en dvd's van Friends, The Simpsons en Quentin Tarantino films.

Wellicht de grootste shift is er op het vlak van de globalisering. De economische groei gaat hand in hand met een ongebreideld kapitalisme dat de eerste scheurtjes vertoont met de Dotcom-bubble. De opkomst van de draadloze mobiele communicatie en het wereldwijde internet (van één enkele website in 1991 naar 17 miljoen aan het einde van het decennium) begeleidt - ondanks de angst voor de millennium bug - de overgang van een analoge naar een digitale cultuur, waarin trends en hypes (in de muziek en andere domeinen) via mediaconglomeraten tot in de verste uithoeken van de aardkloot worden verspreid en waarin de informatie boom het zicht op de wereld verandert en de nieuwe breuklijnen van de 21e eeuw aankondigt.

This machine will, will not communicate
These thoughts and the strain I am under
Be a world child, form a circle
Before we all go under
And fade out again and fade out again. (“Street Spirit”, Radiohead)