Surplus Cinema organiseert een driedaags programma over bewegend beeld en geluid van kunstenaars die zich als non-binair of vrouw identificeren in de context van Griekenland en haar verweven diaspora’s.
Dit reizende programma brengt kunstenaars, filmmakers, schrijvers, activisten, denkers en cultuurwerkers samen om ideeën uit te wisselen over samenwerken (“filming with”), de relatie tussen camera en zorg, en cinema als gemeenschapsvorming. Het programma richt zich op de geschiedenissen van verschillende generaties, de toeristische blik, film als activisme, film als collectieve ruimte en films die archieven en herinneringen dekoloniseren.
Via humor, het vermengen van codes, diasporisch zusterschap, Afro-bekentenissen, queer rouw en plezier, rerooting rituelen, filmische broeinesten en zintuiglijke verwennerij zoomt Surplus Cinema in op diasporische, onopgeloste en ontbrekende ervaringen in film(maken).
Surplus Cinema verwijst naar Dimitra Kotouza's boek ‘Surplus Citizens’ (2019) dat de 'overbodigheid van ondergeschikte klassen' analyseert binnen de context van de Griekse 'crisis' naast het transformatieve en subversieve potentieel van collectieve actie. Het surplus betekent voorbij de dominante of 'aanvaardbare' manieren van zijn, leven en maken. Veel van de films in het programma stellen nationale identiteit in vraag. Achterhaalde opvattingen over volkeren of verhalen worden in dit grensgebied tussen Oost en West opnieuw gekaderd; een gebied dat zo vaak wordt gebruikt als pijler om te definiëren (en uit te sluiten) wat "Europees" is. Surplus Cinema stelt deze pijler in vraag: hoe kan feministische diaspora-filmkunst werken als een gebaar om onderdrukkingen te ontwarren en ruimtes van niet-hiërarchische solidariteit en genezing te creëren? Hoe kan camerawerk zorg worden?
Met een voorliefde voor hybride, rommelige en ‘kleine’ films wil Surplus Cinema ruimte creëren voor films die 'plaats maken', voor een een cinema waar we samen kunnen leren, dromen en plezier ervaren op een bevrijdende manier.
Het driedaagse programma bestaat uit een doorlopend filmprogramma, screenings, nagesprekken, een workshop en een mistressclass die eurocentrisme wil doorbreken en feministische tradities van het bewegende beeld wil integreren.
Het programma van deze eerste editie van Surplus Cinema is samengesteld door Maria Christoforidou, Rabab El Mouadden, Christina Phoebe en Elli Vassalou.
Speciale dank aan Geli Mademli & Anna Asterinou.
Dit programma wordt ondersteund door VGC, Beursschouwburg, Workspacebrussels, LUCA School of Arts en DocNomads.
Credits beeld: Christina Phoebe in samenwerking met United African Women Organization, Amygdalià, 2019
Surplus Cinema is een groep diasporische kunstenaars, filmmakers, schrijvers, denkers, activisten en cultuurwerkers die vragen stellen over feministisch cinema en dekoloniale praktijken in de context van Griekenland en haar verweven diaspora's.
https://www.instagram.com/surplus_cinemas/
Maria Christoforidou (Zambia, °1979) is een Afro-Griekse kunstenaar, schrijver en onderzoeker. Haar interesses zijn beeldspraak, lichaamsgerichte fictie en de manier waarop beelden nieuwe realiteiten creëren. Via onderzoek, lezingen, workshops, tentoonstellingen en publicaties stelt ze de neutraliteit van verschillende canons en ideeën rond ander-zijn in vraag. Maria heeft als curator, grafisch ontwerper, schrijver en producent meegewerkt aan een aantal kunstevenementen in Cornwall. Ze was co-curator van het curatoriële platform Decalcomania 2010, oprichter van het T-Rex community cinema project en directeur en producent van het Penryn Arts Festival in 2013. Sinds 2011 doceert Maria Kunstgeschiedenis, Visuele Cultuur en Kunstpraktijk aan de Universiteit van Plymouth en de Falmouth University, UK. In 2021 kreeg haar onderzoek naar het Afro-feministische discours, de diaspora en dekolonisatie vorm in het studentensymposium Decolonise Now van Falmouth University, de tentoonstelling Yaya Weave en een workshop weven. Haar videogedicht over Afro-Griekse ervaringen ΜΑΛΘΑ: The Thrice Burnt Archives of Unreliable Prophecies stond in de Transmedia Almanak 2021-22. Maria woont en werkt in Cornwall en Athene.
Rabab El Mouadden (Athene, °1996) is een Marokkaans-Grieks persoon (ze is nog aan het uitzoeken hoe ze zichzelf identificeert) die momenteel in Rotterdam woont. Haar onderzoek gaat over Diasporische ontdekkingen via audiovisuele media. Ze is lid van de werkgroep United African Women Organization Greece en nam deel aan de Community Course on Intersectionality aan het Feminist Autonomous Center in Athene. Ze beheert de Instagram-account rai.rebetiko, een online platform voor analyse en het in kaart brengen van het Noord-Afrikaanse muziekgenre rai en het Griekse rebetiko. Hiermee onderzoekt ze de raakvlakken van beeld en geluid in de popcultuur. In 2019 publiceerde ze de paper Can a Film be Like a Nest?: Revisiting History, Constructing Utopias and Heterotopias of a Borderless Future in the Hybrid Film Amygdaliá.
Christina Phoebe (VS, °1989) is kunstenaar, filmmaker en onderzoeker. Intergenerationele bijeenkomsten, filmische nesten en aquarel notities zijn enkele van de vormen die je in haar werk tegenkomt. In haar praktijk staat de vorming van collectieve ruimtes centraal. In workshops en residenties deelt ze ervaringen, vaardigheden en kennis via feministische en dekoloniale methodes. Haar werk was onder meer te zien op de 15e Biënnale van Venetië, YNKB (Kopenhagen), Flux Factory (New York), The Greek Film Archive (Athene) en E-Flux. Haar werk werd gepubliceerd door Photogénie, feministiqa, visavis.dk, Media and Art Education, "(Forced) Movement: Across the Aegean Archipelagos" (kyklàda.press), "The New Nomadic Age" (Equinox Press), "The School of Infinite Rehearsals - Movements I-IV", "Prologues" (ed. miss dialectic). Haar eerste speelfilm Amygdaliá (2019) is internationaal vertoond en kreeg verschillende prijzen. Momenteel ontwikkelt ze haar tweede film Rock, Paper, Scissors! in het kader van Sound Image Culture. Ze was George Stoney Fellow op het 64ste Flaherty Film Seminar The Necessary Image. Christina woont in Athene en Brussel.
Elli Vassalou (Griekenland, °1983) is een in Brussel gevestigde transdisciplinaire kunstenaar, architect, activist en onderzoeker. Ze ontwerpt en werkt mee aan co-creatieplatforms, acties en sociaal geëngageerde projecten rond openbare ruimte, collectief geheugen, feministische/koloniale pedagogie, fair practice en commons. Ze werkt op hybride manier met film, fotografie, design, beweging, geluid, discursieve en multisensoriële instrumenten, tekst, contextspecifieke- en archiefkunst. Ze zoekt naar nieuwe manieren om meerstemmig te vertellen waarbij ze lichamen, ruimtes en objecten samenbrengt in een kritische en creatieve dialoog. In 2018 was ze medeoprichter van The Post Collective. Ze is ook actief in de samenwerkingsprojecten Metaspora en Parallel Perceptions. Momenteel werkt ze bij kunstenhuis Globe Aroma waar ze het beeldende kunst atelier en Espace fxmme coördineert. Ze is ook lid van het collectief Friends of Zak in Brussel. Haar werk werd ondersteund en getoond door verschillende instellingen, gemeenschapscentra en kunstscholen in België, Griekenland, Duitsland, Frankrijk, Cyprus, Engeland, Spanje en Nederland.
artiesten
Adeola Naomi Aderemi is een Nigeriaans-Griekse kunstenaar die opgroeide in Niger, Nigeria en Griekenland en momenteel tussen West-Afrika en West-Europa woont. Adeola is maker, academicus, politiek analist, yogatherapeut en holistisch genezer. Haar werk en activisme situeren zich op het snijvlak van politiek, sociale rechtvaardigheid, gezondheid, LGBTQ-rechten in Afrika, Zwart feminisme, klasse en ras.
Rebecca Jane Arthur (Edinburgh,°1984) is een beeldend kunstenaar die voornamelijk werkt met bewegend beeld en tekst. Ze is medeoprichter van het in Brussel gevestigde artist-run productie- en distributieplatform elephy en werkt mee aan het online filmkritiekplatform Sabzian. Ze behaalde een doctoraat in de Kunsten aan het KASK & Conservatorium/School of Arts Gent.
Gevi Dimitrakopoulou is een queer feministische filmmaker uit Athene. Ze studeerde Economie, Film en Filosofie van Digitale Media. Haar films gaan over hekserij, anomalie, tomboys en politieke ongelijkheid.
Alkisti Efthymiou is schrijver en antropoloog en houdt zich bezig met culturele teksten op het snijvlak van gender, seksualiteit en affectieve politiek. Ze doet onderzoek naar de rol van intimiteit binnen het laat-kapitalisme op de faculteit Sociale Antropologie van de Panteion Universiteit (Athene). Haar eerste kortfilm No Nos Soltemos Más gaat over collectieve zorg als een vorm van intergenerationeel feministisch verzet. De film was te zien op onder meer Vienna Shorts (Oostenrijk), Curta Cinema (Brazilië) en Femcine Festival of Women's Cinema (Chili).
Eva Giannakopoulou groeide op in Ithaca, Griekenland, en woont en werkt momenteel in Athene. Ze woonde eerder al in Napels, Barcelona, Istanbul en Berlijn. Ze doet performance op ongewone locaties, zoals op het strand, op pleinen, in rivieren en parken. Haar werk werd getoond in o.a. de Onassis-Stegi Foundation (2021), Benaki Museum (2019 en 2016), Kultursymposium Weimar (2019), Goethe-Institut Athen (2019), Athene Biennale AB6: ANTI (2018) en Athene Biennale AB5to6: OMONOIA (2016). Ze studeerde Kunstgeschiedenis in Italië en Kunsten in Griekenland. Ze organiseerde verschillende kunstprojecten en evenementen en was in 2013-2014 medewerker van de Month of Performance Art in Berlijn. In 2019 was ze medeoprichter van Most Mechanics Are Crooks, een kunstenaars- en curatoren-collectief die onoprechtheid wil evalueren als instrument voor progressief discours. Sinds 2020 werkt ze aan een doctoraat aan de ASFA (Athens School of Fine Arts).
Tzeli Hatzidimitriou is filmmaker, fotograaf en schrijver uit Lesbos, Griekenland. Ze studeerde Fotografie in Rome en bracht verschillende fotoboeken uit, waaronder het bekroonde 39 Coffee Houses and a Barber's Shop, In Communion with Stone (Crete University Press) en Time Fading Into Clouds (Metaixmio). Haar werk werd al tentoongesteld in musea en galerijen in Griekenland en daarbuiten. Daarnaast schrijft Tzeil reisgidsen over de Griekse eilanden Kythira en Lesbos en publiceerde ze verschillende artikels over haar reizen door Zuid-Korea, India, Cambodja, Laos en andere bestemmingen. Haar films worden in heel Europa vertoond en in 2020 won haar documentaire Sappho Singing de prijs voor Beste Buitenlandse Korte Documentaire op het Queer International Film Festival in Playa del Carmen, Mexico.
Dimitra Kondylatou is een beeldend kunstenaar die in Athene woont. Ze werkt voornamelijk met video en tekst en heeft ook een job in de horeca. Ze is geïnteresseerd in de grenzen van kunst en de verbanden met toerisme en het dagelijks leven. Ze doet onderzoek naar gebaren, praktijken en correspondenties in context van gastvrijheid en uitwisseling. Van 2012 tot 2018 werd haar artistiek onderzoek verrijkt door haar job als manager en werkster van het pension Neion in Lefkada, en door het residentieproject The Island-resignified dat ze daar van 2015 tot 2017 initieerde. Ze was lid van kyklàda.press (2020-2021) en TWIXTlab (2017-2018) publicaties. Ze heeft een Master of Arts van het Nederlands Kunstinstituut (2017) en een Master of Fine Arts van de Athens School of Fine Arts (2012).
Emilia Milou studeerde Sociologie en Fotografie. Ze werkte als regisseur, cinematograaf, monteur en assistent-regisseur in documentaire en fictiefilms. Haar eerste lange documentaire Express Skopelitis werd geselecteerd door het Festival dei Popoli, het International Cinemed Festival en het Thessaloniki Festival. Ze regisseerde toneelstukken en films en nam deel aan films die werden getoond op de Biënnale van Venetië van 2019 en Documenta14. Ze werkte al samen met onder meer Katerina Andreou, Nova Melancolia, Ilias Dimitriou, Lola Peploe, Michalis Kallimopoulos, Euripides Laskaridis, Eva Stefani, Zafos Xagoraris, Sofia Dona en Dimitris Papaioannou. Ze werkt momenteel aan twee documentaires.
Mouries Collective is een fluïde en interdisciplinaire groep van vrouwelijke kunstenaars, onderzoekers en therapeuten die gevestigd zijn in Athene. Oorspronkelijk vonden ze elkaar in hun gedeelde interesse voor healing en waarzeggerij, maar sinds kort richten ze zich op het zich verbinden met bomen, planten en andere wezens van onze planeet. Het collectief organiseert bijeenkomsten en workshops waarin ze ingegrepen doen in de openbare ruimte en groepsdynamieken onderzoeken. Mouries bestaat momenteel uit Isabel Gutierez Sanchez, Vasiliki Sifostratoudaki, Auriane Blanc, Zalia Dimitropoulou, Maria Juliana Byck, Artemis Papageorgiou, Eliana Otta en Sanem Su Avcı.
Persefoni Myrtsou is feministe, moeder, beeldend kunstenaar en antropoloog en woont in Istanbul. Ze heeft een BA in Fine Art van de Glasgow School of Art en een MA van het Institute for Art in Context van de University of the Arts Berlin (UdK). Persefoni heeft tentoongesteld en performed in o.a. Symptom Projects Άμφισσα (Tourism 2017), Goethe Institute Αθήνα (Weasel Dance, 2019), Thessaloniki Queer Arts Festival (2019), Bi'Bak & UdK Berlin (Fava Connection, 2019), online FestivALT Krakow (Lucky Jew, 2021). Momenteel werkt ze aan een doctoraat aan het Instituut voor Europese Etnologie van de Humboldt-Universität in Berlijn, waar migratie van kunstenaars bestudeert als een op zichzelf staand sociaal fenomeen. Persefoni werkt aan de de-nationalisering van dominante verhalen door middel van subversie, culturele toe-eigening en humor. Ze presenteert haar werk en onderzoeksresultaten vaak onder de naam van haar alter ego, Ayşenur. De laatste jaren is ze betrokken bij vredesactivisme in de Grieks-Turkse context en probeert ze alternatieve feministisch-queer ruimten voor te stellen voorbij de dominante, patriarchale en nationalistische discoursen.
The Post (Film) Collective is een onafhankelijk platform voor co-creatie, co-leren en activisme dat werd opgericht door kunstenaars die – omwille van hun legale status – in erg verschillende situaties leven op het vlak van financiële middelen en toegang tot artistieke productie. Generatieve vormen van dialoog en verhaal vormen de basis van hun speculatieve en ervaringsgerichte benadering van performance, kunst en design. Op uitnodiging van Robin Vanbesien ontwikkelt The Post (Film) Collective sinds 2020 On Recreation, een caleidoscopische en meerstemmige film van zeven makers, monteurs en producers. The Post (Film) Collective bestaat uit Elli Vassalou, Mahammed Alimu, Marcus Bergner, Hooman Jalidi, Sawsan Maher en Mirra Markhaeva.
Prokne is een queer dichter, performer en huisvrouw uit Athene. Om te communiceren gebruikt ze huishoudelijke voorwerpen. Ze maakt poëzie, video en performance en is geïnteresseerd in de raakvlakken tussen huiselijkheid en seksualiteit.
Eva Stefani is documentairemaker, beeldend kunstenaar en dichter. Ze gebruikt video en super 8 film om observerende documentaires en visuele gedichten te maken. Haar filmografie bevat Manuscript (2017), Virgin's Temple (2017), Dimitris Papaioannou (2012), Bathers (2008), What Time is It? (2007), The Box (2004), Acropolis (2001) en Athine (1995). Haar films werden internationaal bekroond en ze nam deel aan internationale tentoonstellingen, waaronder de 58e Internationale Kunsttentoonstelling - Biënnale van Venetië (2019), en documenta14 in Athene en Kassel (2017). Ze is redacteur van de Film Series bij uitgeverij Patakis in Athene, en auteur van twee filmboeken, Documentary: The Observation Game (Patakis, 2016) en 10 Texts on Documentary (Patakis, 2007), en een boek met poëtisch proza, Fin's Hair (Polis, 2014). Stefani doceert film aan de Universiteit van Athene en is gastprofessor aan de Freie Universität in Berlijn.
Maria Sidiropoulou is een in Athene gevestigde producent, videograaf en regisseur van korte documentaires. Ze experimenteert met visuele verhalen en is geïnteresseerd in vrouwen- en genderkwesties, antropologie en internationale betrekkingen. Ze is de trotse eigenaar van vier katten.
Yanis Stefanou (hij/hem) verdeelt zijn tijd tussen Europese politiek, het samenstellen van tentoonstellingen en vertalen. Na zijn studies Rechten in Athene en Europese Studies in Parijs, richtte hij zich op Cultureel Management. In 2020 volgde hij Curatorial Studies aan het KASK (Gent). Zijn artistiek onderzoek richt zich op normatieve onderdrukking, intersectionele uitsluiting en sociale rechtvaardigheidsbewegingen door politiek, activisme en kunst samen te brengen. In 2020 was hij co-curator van de tentoonstelling Condition Report in het Vandenhove Centrum (Gent) en de online groepstentoonstelling From Scratch to Scratch. Hij is lid van het collectief Friends of Zak in Brussel, als onderdeel van de beweging Justice for Zak/Zackie over de brutale moord op queer activist en drag performer Zak Kostopoulos. In 2018 organiseerde het collectief een evenement in het centrum van Brussel en in 2020 Rebel Heart, Justice for Zak met een screening, panel en tentoonstelling in de Pianofabriek (Brussel). Hij vertaalt literatuur en sociale theorie in het Grieks, waaronder The Swimming-Pool Library van Alan Hollinghurst en Retour à Reims van Didier Eribon.
Vania Turner (1989) is een Grieks-Britse documentairemakaer, DOP en monteur. Haar films gaan over trauma, verdriet, overleven en conflicten. Van 2017 tot 2019 werkte ze als producent en videograaf voor de VN-vluchtelingenorganisatie. Ze levert regelmatig bijdragen aan Guardian Documentaries en haar films en verhalen zijn gepubliceerd in verschillende internationale media, zoals TIME en VICE magazine. Momenteel regisseert ze haar eerste lange documentaire, die gaat over kindermisbruik, seksueel geweld en de mogelijkheid van verlossing.
Phaedra Vokali studeerde Marketing en Communicatie aan de Universiteit voor Economie en Handel in Athene en behaalde in 2008 een MA in Film Studies aan het University College London. In 2009 nam ze deel aan het onderzoeksprogramma MA Architectural Design - Space - Culture aan de School of Architecture van de Nationale Technische Universiteit van Athene (NTUA). Ze werkte als programmator bij het Athens International Film Festival en als redacteur voor Cinema Magazine. Ze werkt sinds oktober 2013 als producent bij Marni Films en is alumna van EAVE Producers Network en Torino Film Lab (Script & Pitch, Framework). Haar eerste film, Suntan van Argyris Papadimitropoulos, en haar tweede film, Afterlov, van Stergios Paschos, ontvingen verschillende prijzen op filmfestivals over de hele wereld. Enomena is de eerste kortfilm die ze zelf schreef en regisseerde.
