"Het patroon ligt vast. Knip de lijn door en de chronologie valt in een verfrommelde hoop. Ik heb liever een verfrommeld hoopje, de geschiedenis aan mijn voeten, niet boven mijn hoofd gespannen." - Lis Rhodes

Voortbouwend op de tentoonstelling No Master Territories (2022-2023) die ze co-cureerde met Hila Peleg, stelt Erika Balsom een programma samen van films die een gesprek openen over feminisme, geschiedschrijving en niet-lineaire temporaliteiten van herinnering.

Paper Tiger Television, SisterhoodTM: Hyping the Female Market (1993), video, 24 min., USA

Al in 1993 stelde Paper Tiger Television, een grassroots video collectief opgericht in 1981, zich vragen bij een soort feminisme dat in de jaren daarna alleen maar aan belang heeft gewonnen: een neoliberaal feminisme dat zich richt op individuele emancipatie en keuzevrijheid voor de consument. SisterhoodTM stelt aan de kaak hoe dat zogenaamde 'lean in'-feminisme bevrijding belooft voor een paar elites, terwijl het afhankelijk blijft van de uitbuiting van de meerderheid - vooral arme en vaak geracialiseerde vrouwen die onevenredig veel arbeid verrichten in de zorg, de schoonmaak en de goedkope productie van consumptiegoederen. Deze video eigent zich televisiegenres toe en analyseert op humoristische wijze Nike-reclames om te laten zien hoe een beweging, die zich ooit inzette voor collectieve bevrijding, onschadelijk is gemaakt.

Sara Gómez, Mi aporte / My contribution (1972), 35 mm, 33 min., Cuba

Sara Gómez begon te werken bij het Instituto Cubano del Arte e Industria Cinematográficos (ICAIC) in 1961, twee jaar na de oprichting. Ze regisseerde er twintig films voordat ze in 1974 op eenendertigjarige leeftijd overleed. Mi aporte (letterlijk “mijn bijdrage”) begon in 1969 in opdracht van de Federación de Mujeres Cubanas, de organisatie die verantwoordelijk was voor het bevorderen van de rechten van vrouwen na de revolutie. Maar toen de film klaar was, werd hij plots gecensureerd. Met veel aandacht voor de ervaringen van Afro-Cubaanse vrouwen analyseert Gómez hoe gender, ras en klasse samen de post-revolutionaire samenleving vormgeven. Aan de hand van interviews en discussies (waaronder een debat na de vertoning van een gedeeltelijke versie van Mi aporte) onthult ze het spanningsveld tussen de beloften van de Cubaanse revolutie en de dagelijkse realiteit van de vrouwen die er leven.

Han Ok-hee, Zonder titel 77-A (1977), 16 mm, 6 min., Zuid-Korea

Han Ok-hee was een van de oprichters van de Kaidu Club, een experimentele filmgroep die in 1974 werd opgericht door alumni van de Ewha Womans Universiteit in Seoul, waar ze literatuur studeerde. De groep, de eerste in zijn soort in Zuid-Korea, maakte onafhankelijke korte films en organiseerde festivals en symposia, waarbij ze zich duidelijk afzette tegen het commercialisme en de patriarchale strekking van de mainstream cinema. Untitled 77-A is exemplarisch voor deze houding, waarbij bestaande industriële en representatieve normen worden verworpen om een experimenteel beeld te geven van een vrouw die aanspraak maakt op de rol van filmmaker. Een belangrijk motief is de schaar, die zowel een metonymische betekenis heeft voor het filmproces als een sterk geladen geweldsinstrument dat symbool staat voor een feministische weigering van de status-quo.

Erika Balsom is docent in filmstudies aan het King's College in Londen. Ze is de auteur van vier boeken, waaronder After Uniqueness: A History of Film and Video Art in Circulation (Columbia University Press, 2017) en TEN SKIES (Fireflies Press, 2021, genomineerd voor de Kraszna Krausz prijs). Haar kritiek verschijnt regelmatig in onder meer Artforum, Cinema Scope, e-flux en 4Columns. Samen met Hila Peleg is ze co-curator van de tentoonstelling No Master Territories: Feminist Worldmaking and the Moving Image (HKW Berlijn, 2022) en co-editor van de boeken Feminist Worldmaking and the Moving Image (2022) en Documentary Across Disciplines (2016), beide gepubliceerd door MIT Press. In 2018 ontving ze een Philip Leverhulme Prize en de Katherine Singer Kovacs essay award van de Society for Cinema and Media Studies.

bekijk het programma van Monokino in KAAP (Oostende) op 27.10 >>>
bekijk de vertoning van Claudia von Alemann's film Blind Spot op SA 28.10 >>>

deze uitnodiging gebeurde in samenwerking met Monokino, Oostende